بیمه؛ چرخ گرداننده اتومبیل

موتور، بدنه، لاستیک و... همه و همه بخشی از یک کل به نام اتومبیل هستند؛ قسمت‏هایی که به تنهایی کارایی ندارند.

هر خودرو که مجموعه‏ای از قطعات جداگانه است، با عملکرد درست هر یک از اجزای ذکر شده به حرکت درمی‏آید؛ از این رو کارایی آن را می‏توان در ارتباط مستقیم با اجزا دانست.

ناگفته نماند که کارایی اجزا نیز به عوامل پرشماری از جمله کیفیت و دقت در روش ساخت بستگی دارد.

خودرویی که در ظاهر دارای چهار چرخ گردنده و اتاقی با اشکال متفاوت است، جدا از بحث کیفیت، مدل، قیمت، نوع، رنگ و ظاهر، به الزاماتی نیاز دارد که چه بسا بدون آنها حرکت آن با اختلال مواجه شود.

تسهیلات خدمات پس از فروش یکی از این موارد است.

درکنار آن، موضوع بیمه اتومبیل مبحثی است که به لحاظ نوع خدمات‏دهی می‏توان آن را شاخه‏ای از خدمات پس از فروش دانست؛ با این تفاوت که بیمه الزامی است اجباری اما خدمات پس از فروش اجباری است که الزام را درپی دارد؛ به این معنا که صاحب خودرو اگر آن را بیمه نکند، در زمان بروز حادثه متضرر می‏شود اما در مورد خدمات پس از فروش، اگر خودروساز آن را به موقع و درست ارائه نکند، زیان خواهد دید.

بیمه اتومبیل

بیمه اتومبیل، هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی از قبیل خودروی سواری، انواع تریلر و کامیون، اتوبوس، مینی‏بوس، انواع وانت، آمبولانس و نظایر آنها را دربرمی‏گیرد.

در این نوع بیمه تعهد بیمه‏گر، به جبران خسارت وارده به وسیله نقلیه بیمه شده منجر می‏شود؛ به این معنی که بیمه‏گر متعهد می‏شود در صورت بروز تصادف، سرقت یا آتش‏سوزی، خسارت ناشی از حادثه را جبران کند. این نوع بیمه را «بیمه بدنه اتومبیل» می‏گویند.

در صورتی که خودروی بیمه شده موجب بروز خسارت به شخص دیگری غیر از بیمه‏گذار یا افراد استثناء شده شود، بیمه‏گر خسارت مالی یا جانی اشخاص ثالث را جبران می‏کند. این نوع بیمه «بیمه مسؤولیت مدنی» است که در اصطلاح به «بیمه شخص ثالث» معروف است. منظور از شخص ثالث، هر شخصی به جز بیمه‏گر و بیمه‏گذار است. در قراردادی که بین بیمه‏گر و بیمه‏گذار منعقد می‏شود، بیمه‏گر شخص اول قرارداد، بیمه‏گذار و سایر افراد استثناء شده شخص دوم و هر فرد دیگری که از خودروی بیمه شده زیان ببیند، شخص ثالث محسوب می‏شود.

و سرانجام گاهی تعهد بیمه‏گر پرداخت غرامت بابت صدماتی است که به سرنشینان خودروی موضوع بیمه وارد می‏شود که شامل پرداخت غرامت به بازماندگان افراد متوفی و یا پرداخت مبلغی به عنوان غرامت نقص عضو و یا هزینه پزشکی ناشی از حادثه به آسیب‏دیدگان است. این نوع بیمه «بیمه حوادث سرنشین» نامیده می‏شود.

بیمه بدنه اتومبیل

بیمه بدنه، با توجه به شرایط عمومی بیمه بدنه و شرایط خصوصی مندرج در بیمه‏نامه و ضمائم آن، موارد زیر را پوشش می‏دهد:

الف) خسارت وارده به وسیله نقلیه مورد بیمه به علت حادثه کلی و جزئی

ب) آتش سوزی، صاعقه و انفجار

ج) سرقت کلی وسیله نقلیه مورد بیمه

پوشش‏های اضافی بیمه بدنه عبارتند از:

1ـ سرقت قطعات درجا

2ـ شکستن شیشه و پاشیده شدن مواد اسیدی

3ـ هزینه ایاب و ذهاب

4ـ خطرات ناشی از سیل و زلزله

گفتنی است خسارات وارده به وسیله نقلیه مورد بیمه به علت حوادث مشمول بیمه، به شرح زیر از سوی بیمه‏گر تامین خواهد شد:

ـ خساراتی که براثر حادثه به خودرو وارد می‏شود؛ در صورتی که ناشی از به هم خوردن دو اتومبیل یا برخورد خودروی موردنظر به یک جسم ثابت یا متحرک یا برخورد شیئی دیگر به خودروی مورد بیمه یا واژگون شدن و سقوط آن باشد.

ـ هزینه عادلانه حمل وسیله نقلیه خسارت دیده تا نزدیک‏ترین تعمیرگاه از سوی بیمه‏گر تعهد می‏شود. این هزینه در هر صورت نباید از 20 درصد هزینه‏ای که بعداً بین بیمه‏گر و بیمه‏گذار برای تعمیرات مورد توافق قرار می‏گیرد، بیشتر باشد.

ـ خساراتی که ممکن است در جریان حمل و انتقال وسیله نقلیه خسارت دیده به وسیله جراثقال ویا هر وسیله نقلیه دیگری به آن وارد شود.

جبران خسارات ناشی از آتش‏سوزی، صاعقه و انفجار نیز به ترتیب زیر صورت می‏گیرد:

ـ بیمه‏گر متعهد می‏شود خسارات وارد به وسیله نقلیه را که بر اثر آتش‏سوزی، صاعقه و انفجار حاصل شده باشد، جبران کند ولی خسارات وارده به وسایل و دستگاه‏های الکتریکی وسیله نقلیه در صورتی که ناشی از کار کردن با آنها باشد، مشمول بیمه نمی‏شود.

درباره خسارت ناشی از سرقت کلی اتومبیل نیز باید گفت: در صورتی که وسیله مورد بیمه به طور کلی دزدیده شود و یا براثر سرقت آسیب ببیند، بیمه‏گر خسارت یا آسیب وارده را مطابق شرایط بیمه بدنه جبران می‏کند.

بیمه شخص ثالث

دارندگان وسایل نقلیه موتوری و زمینی ملزم به جبران کلیه خسارت‏های مالی و جانی وارده به اشخاص ثالث هستند بنابراین بیمه شخص ثالث خسارت‏های ناشی از مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری را پرداخت می‏کند.

تعهدات بیمه‏نامه شخص ثالث عبارتند از: پرداخت انواع خسارت‏های مالی وارده به شخص ثالث تا سقف تعهد بیمه‏نامه خریداری شده مانند جبران خسارت وارده به اتومبیل طرف مقابل، مغازه شخص ثالث، احشام متعلق به شخص ثالث، دیوار منزل شخص ثالث.

گفتنی است پرداخت انواع خسارت‏های جانی به شخص ثالث تا سقف تعهد بیمه‏نامه خریداری شده مانند غرامت جرح، غرامت نقص عضو، هزینه‏های بیمارستانی و پرداخت دیه متعلقه مطابق حکم صادره از سوی دادگاه است.

نحوه پرداخت خسارت در بیمه‏نامه شخص ثالث

الف) خسارت مالی فوری: در صورتی که مبلغ خسارت مالی کمتر از 500 هزار ریال باشد، برای تسهیل در پرداخت خسارت به گزارش پلیس نیازی نیست و با مراجعه طرفین به مراکز پرداخت خسارت در تهران و شهرستان‏ها و اقدامات لازم، خسارت پرداخت می‏شود اما در صورتی که مبلغ خسارت مالی بیش از 500 هزار ریال باشد، ارائه کروکی افسر کاردان فنی الزامی است.

درباره خسارت شخص ثالث جانبی نیز باید گفت: اگر براثر حوادث ناشی از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری، فرد یا افرادی مصدوم یا فوت شوند، شرکت سهامی بیمه ایران براساس مدارک و گزارش‏های مقامات انتظامی و قضایی تا سقف تعهد بیمه‏نامه دیه فوت و دیه جرح و هزینه‏های بیمارستانی را به صورت علی‏الحساب جبران می‏کند.

بیمه سرنشین اتومبیل

بیمه‏نامه سرنشین به عنوان بیمه‏نامه مکمل شخص ثالث و توام با بیمه‏نامه شخص ثالث قابل ارائه به متقاضیان است.

تعهدات بیمه‏ نامه سرنشین

در صورتی که حادثه ناشی از رانندگی ثالث تلقی نشود و امکان پرداخت غرامت از محل بیمه‏نامه شخص ثالث مقدور نباشد، موضوع پرداخت غرامت از محل بیمه‏نامه سرنشین مورد رسیدگی قرار می‏گیرد. به عبارتی در بیمه‏نامه سرنشین، بیمه‏گر متعهد می‏شود غرامت فوق و نقص عضو و هزینه‏های بیمارستانی راننده در حین حادثه، مالک وسیله نقلیه، همسر، اولاد و افراد تحت تکفل بیمه‏گذار را جبران کند.

گفتنی است «معاونت اجرایی بیمه‏های اتومبیل» در تهران و شعبات بیمه ایران در شهرستان‏ها مسؤولیت رسیدگی به این مورد را به عهده دارند.