hc8meifmdc|2010A6132836|Articlebsfe|tblEssay|text_Essay|0xfbffe04c02000000720f000001000200
زنان ،فناوری اطلاعات و ارتباطات ، خود اشتغالی وکارآفرینی
محمود حمیدیان
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مخابرات ایران
m.hamidian@irost.org
کلید واژه ها : کارآفرین ، خود اشتغال، فناوری اطلاعات و ارتباطات، جنسیت
چکیده
استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند تقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. زنان بصورت بالقوه بیش از نیمی از استفاده کنندگان این ابزار نوین هستند که اکثر آنها بطور مضاعف در حاشیه قرار دارند. بدین معنا که نه امکان دسترسی به این ابزار را دارند و نه با اصول استفاده از آن آگاهی دارند .هدف از ه این مقاله ارائه مدلی مناسب است که توسط آن می توان جامعه عظیم زنان را از منظر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به دو طبقه نخبه و عادی تقسیم کرد .آنگاه با استفاده از زیر ساخت مناسب این فناوری ، نخبگان را به سوی کار آفرینی و افراد عادی را با آموزش لازم به سوی خود اشتغالی سوق داد . به بیان دیگر با استفاده ازکار آفرینی و خود اشتغالی زنان باعث رشد اقتصادی کشور و اقتدار مالی زنان شد.
اشتغال زایی ، جلوگیری از تضییع حق زنان روستایی کشاورز و صنعتگر، و به هدر نرفتن پتانسیل زنان اهل فن از مزایای پیاده سازی این الگو می باشد.
1 – مقدمه
تأثیر چشمگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه اخیر بر ابعاد اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی کشورها بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل کانون توجه دولتها ترویج محیط جذاب این صنعت مدرن علی الخصوص در رابطه با تنظیم مقررات، جذب سرمایه خارجی و افزایش اتصالات اینترنتی است.
از سوی دیگر علی رقم پیشرفت روز افزون این صنعت به دلیل تبعیض جنسیت حاکم بر آن و توزیع نا عادلانه این امکانات در کشورها همیشه کفه ترازوی استفاده از آن به نفع مردان است و به خضور زنان در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی کشورها و استفاده از آن بنوعی کم لطفی و بی توجهی شده است.
از آنجا که فناوری اطلاعات و ارتباطات برای هدایت زنان کار آفرین در خلق و تو سعه ایده ها و واقعیت بخشیدن به آنها، ترغیب زنان شاغل به کسب مهارتهای جدید و ارتقاء شغلی ، سوق زنان و دختران جوان غیر شا غل به انتخاب مسیر شغلی و پیدا کردن شغل مورد نظر و نهایتا معرفی محصولات و خدمات زنان خود اشتغال به بازار بستری مناسب می باشد. بر آنیم تا در این مقاله با ارائه مدلی از کسب و کار زنان از منظر استفاده بهینه از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات مبتنی بر طراحی بانک اطلاعاتی وجمع آوری اطلاعات به عنوان هسته اصلی و تغذیه کننده مدل، وضعیت فعلی این قشر عظیم از جامعه را بررسی و با تدوین استرتژیها و راه حلها ی مناسب موانع پیش روی آنان از قبیل آموزشی ، مالی ، اطلاعاتی و شبکه را رفع و به سوی وضع مطلوب حرکت کرد.
2- تبیین خصو صیات کلیدی
2-1 الزامات مأموریت
طراحی بانک? اطلاعاتی به منظور نگهداری اطلاعات جامع همه عوامل درگیر در کسب و کار زنان
? بررسی وضع موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات در منطقه مورد نظر مدل در مقایسه با مناطق همجوار ( محلی، ملی ، منطقه ای و بین المللی)
بررسی وضع موجود محیط کسب? و کار زنان در مقایسه با وضع موجود محلی ، ملی ، منطقه ای و جهانی.
تدوین? استراتژیهای مورد نیاز با هدف تبدیل بازار کسب وکار زنان به وضعیت مطلوب با تأ کید بر کارآفرینی و خود اشتغالی و استفاده از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات.
2-2 چشم انداز
رفع موانع پیش روی زنان کار آفرین و خود? اشتغال در اسفاده از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات.
افزایش سهم سالانه? زنان در بازار کسب و کار نسبت به مردان طبق برنامه پیش بینی شده ( ضریب اشتغال زایی زنان نسب به مردان).
افزایش سهم سالانه زنان در بازار کسب و کار خود زنان در? هر دوره نسبت به دوره قبل برنامه ریزی طبق برنامه پیش بینی شد( ضریب اشتعال زایی در بین خود زنان)
3-طراحی و ا یجاد بانک اطلاعاتی
در? طراحی و ایجاد بانک اطلاعاتی کسب و کار با تأ کید بر کار آفرینی و خود اشتغالی زنان باید نرم افزاری مناسب ساخت و اصلاح بانک اطلاعاتی مفید و مؤثر با توانایی قابلیت ذخیره ونمایش اطلاعات در فرمهای مختلف اعم از متنی ، صوتی و تصویری انتخاب کرد.
باید علاوه بر مدیران و برنامه ریزان ،طبقات مختلف زنان در گیر در کسب و? کار به عنوان استفاده کنندگان اصلی این بانک اطلاعاتی بتوانند فراخور نیاز خود به آسانی به این بانک اطلاعاتی دسترسی داشته باشند.
در جمع آوری اطلاعات مرتبط? بودن ، کیفیت و یک جانبه نبودن لحاظ شود و آنجه را که مأموریت مدل ایجاب می کند جمع آوری شود.
در جمع اوری آمار و ارقام و طراحی، وجود رکوردهای زیر و بروز بودن? آنها تأکید می شود:
آمار مردان کارآفرین در محدوده تحت پوشش مدل قیل از اعمال? سیاسنها تحت نماد TME1
آمارمردان خود اشتغال در محدوده تحت پوشش مدل قیل از? اعمال سیاسنها تحت نمادTMS1
آمار زنان کارآفرین در محدوده تحت پوشش مدل قیل? از اعمال سیاسنها تحت نماد TWE1
آمار زنان خود اشتغال در محدوده تحت پوشش مدل? قیل از اعمال سیاسنها تحت نماد TWS1
آمار مردان کارآفرین در محدوده تحت پوشش? مدل بعداز اعمال سیاسنها و پایان هر دوره برنامه ریزی تحت نماد TME2
? آمارمردان خود اشتغال در محدوده تحت پوشش مدل بعداز اعمال سیاسنها و پایان هر دوره برنامه ریزی تحت نمادTMS2
آمار زنان کارآفرین در محدوده تحت پوشش مدل بعد از? اعمال سیاسنها ودر پایان هر دوره برنامه ریزی تحت نماد TWE2
آمار زنان خود? اشتغال در محدوده تحت پوشش مدل بعداز اعمال سیاسنها و پایان هردوره یرنامه ریزی تحت نماد TWS2
در جمع آوری همه محورها و سازمانها و افراد مرتبط با کار آفرینی و? خود اشتغالی زنان از قبیل شرکتهای کوچک و متوسط . سازمانهای دولتی و غیر دولتی مرتبط، مراکز آموزشی در همه مقاطع، مراکز کاریابی سنتی و مدرن ، جشنواره ها و ... لحاظ شود.
4- بررسی وضع موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات
هدف از این مرحله از طرح نیازهایی است که بایددر چارچوب الزامات مأموریت با استفاده بهینه از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات بدان پاسخگو بودپاسخ به.اینکه موقعیت فناوری مذکور در گستره مورد نظر مأموریت چیست؟ از چه زیر ساخت و امکاناتی بر خور دار است؟ و ...
در این راستا موارد زیر در تأ کید می شود:
تجهیزات سخت افزاری? موجود و فناوریهای مرتبط در حال بهره برداری چیستند . چگونگی توزیع فیزیکی و جغرافیایی ساختار مورد استفاده و نرم افزارهای مرتبط و میزان استفاده طبقات مختلف زنان نسبت به مردان از آتها .
نرم افزارهای مورد استفاده در سیستمهای کامپوتری? و میزان آشنایی زنان با آنها و هم چنین میزان استفاده از آنها.
سیستمهای دستی? و سنتی ، میزان استفاده از آنها و بررسی آنهایی که پتانسیل اتوماسیون دارند.
? سیستمهای کامپوتری موجود و میزان استفاده از هر یک.
تجهیزات مخابراتی موجود? .
ارتباطات مهم بین هریک از تجهیزات فناوری اطلاعات و ارتباطات ( شناخت اجزای? ارتباطی شبکه)
پروفایل کاربران ومهارتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات.?
? نقاط قوت و ضعف بنگاههای اقتصادی منطقه مورد نظر مدل از نقطه نظر فناوری اطلاعات و ارتباطات
5- بررسی وضعیت فعلی محیط کسب و کار با تأ کید بر کارآفرینی زنان و خو اشتغالی
هدف از این مرحله بررسی و شناخت استراتژی فعلی محیط کسب و کار، وضعیت کسب و کار زنان در کشور بطور عام و نسبت به مردان بطور خاص می باشد.
این مرحله شامل مجموعه ای از مصاحبه ها با مدیران ، صاحبان کسب وکار بویژه زنان، سازمانهای دولتی و غیر دولتی مرتبط، طبقات محتلف نیروهای انسانی مرتبط با کسب و کار می باشد و اهم اقذاماتی که باید صورت گیرد عبارتند از :
آماده سازی :? طراحی و آماده نمودن مجموعه ای از سؤالات برای مصا حبه ها فراخور مصاحیه شونده ها ، تعیین اهداف مصاحبه ها و پرسشنامه ها، توزیع راهنمای مصاحبه ها و پرسشنامه ها قبل از انجام مصاحبه.
جمع آوری داده ها: جمع آوری و آماده نمودن رکوردهای رسمی از? مصاحبه ها و پرسشنامه ها.
تجزیه و تحلیل : خلاصه نمودن و طبقه بندی داده های? جمع آوری شده.
اعتبار سنجی: باز خورد به مدیران و صاحب نظر?ان برای بررسی و تعیین اعتبار.
6- تدوین برنامه و استراتژیهای مورد نیاز برای حرکت از وضع موجود به سوی وضع مطلوب
در این مرحله در چارچوب الزامات مأموریتی ، نتایج حاصل از بررسی وضع موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات و محیط کسب و کار بطور عام ،و وضعیت زنان از منظر کارآفرینی و خود اشتغالی بطور خاص، باید استراتژیها وبرنامه ها تدوین و اولویت بندی ها انجام شود. این سیا ستها و راه حلها از طرف مدیران استراتژیک کارآزموده در مسائل کارآفرینی و خود اشتغالی و آشنا به حقوق جنسیت و چالشهای پیش روی زنان و مصوبات نهادهای قانونگذار وبا هدف بهبود وضعیت زنان کارآفرین و خوداشتغال ارائه می شوند. از این رو می توان فعلیتهای این مرحله را بصورت زیر دسته بندی کرد:
شناخت راه حلها و موقعیتهای بالقوه برای حرکت از? وضع موجود به سوی وضع مطلوب.
بیان راه حلها در قالب فعالیتهای جداگانه با? اهداف مشخص و تشخیص وابستگی انها.
تعیین اولویتهای اجرای فعالیتها به منظور? رسیدن به وضع مطلوب.
راه حلهای استراتژیکی که به نظر می رسد بشرح زیر است: ( این استراتژیها و راه حلها در مرحله ارزیابی و بازنگری مدل قابل اضافه شدن و اصلاح می باشند)
6-1- ایجاد مرکز مشاوره کارآفرینی زنان
شرکتهای کوچک و متوسط با صاحبان زن نقش عمده ای در اشتغال زایی زنان دارند .صاحبان اینگونه مؤسسات اقتصادی خواه خود کارآفرین باشند یا نباشند تناقضی با نقش چشمگیر کارآفرینان زن در ایده سازی، تولید محصول جدید، بهینه سازی محصول جاری و ارائة روشها ندارد . از طرفی اینگونه شرکتها به تبع تولید محصول جدید یا ارائه خدمات جدید نیاز به بکارگیری نیروی جدید دارند(اشتغال زایی).
ایجاد مرکزمشاوره کارآفرینی زنان به عنوان روشی مؤثر در تنظیم خط مشی های کارآفرینی زنان بسیار مناسب است و می تواند در موارد زیر چاره ساز باشد:
بحث و بررسی پیرامون زمینه های تشریک مساعی علمی بین? کارافرینان زن در گیر با شرکت های کوچک و متوسط به منظور بهره گیری از همه پتانسیل های موجود.
شناسایی گروه های مختلف زنان متأثر از کارافرینان زن?
از آنجا? که هدف اصلی اشتغال زایی زنان هستند، باید بنحوی گروههایی از زنان را که از حاصل ایده کار آفرینان بهره مند می شوند شناسایی کرد . مثلا زنان و دختران جویای کار، کارمندان زن تعاونی ها ، دختران جوان مستعد کارآفرینی و...
سازماندهی سمینارها?
برگزاری سمینارهایی تحت عنوان کارآفرینی زنان و مزایای آن.?
برقراری? ارتباط بین سرمایه داران ، مدیران ، کار افرینان و صاحبان زن شرکتهای کوچک و متوسط. به منظور مبادله اطلاعات.
برقراری ارتباط با شبکه های بین المللی کارآفرینی به? منظور آگاهی از عملکرد کار آفرینان در سطح بین المللی.
6-2 ایجاد مراکز ویژه پشتیبانی از کارآفرینان و خود اشتغالان زن
به منظور حمایت از کارافرینان زن و ترغیب وتشویق آنها ایجاد چنین مرکزی ضروری است . کارآفرینان زن در گیر با بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط بعد از راه اندازی کسب و کار جدید و ارائه ایده، فراتر از موفقیت فکر می کنند. به عبارت دیگر آنچه که آنها راضی می کند تبدیل به “الگوی نقش“ شدن و ارائه ایده های رو به جلوست. و این میسر نمی شود مگر با پشتیبانی از طرف یک مرکز هدفمند که در موارد زیربه منظور ایجاد انگیزه در کارآفرینان زن از آنها حمایت کند:
تسهیل در دستیابی به مشتریان و سازمانهای? بزرگ دولتی که در بعضی موارد برای آنها فرایندی گران و هزینه بر است(مشخصات قراردادها ، اشنایی با قوانین و فرایندها، ...)
تسهیل در دستیابی به? قراردادهای بینالمللی.
رفع مشکل کاغذبازی دولتی که باعث بازداری کارآفرینان از? عملکرد مثبت و نا امیدی آنها می شود.
پشتیبانی از کسب و کارهای خانوادگی که در? آن اعضا‌ء یک خانواده و دوستان با همفکری یکدیگر ایده سازی می کنند و برای عینیت بخشیدن به آایده خود دست یه اولین تجریه کاری خود در ایجاد کسب وکار می زنند. لذا برای آنها شکست یا موفقیت بسیار مهم است. از آنجا که موانع پیش روی آنها زیاد است در موارد زیر نیاز به پشتیبانی دارند:
o دسترسی به سازمانهای بزرگ و رشد پتانسیل رقابتی.
o ترغیب و تشویق آنها به منظور رشد مستمر و موفقیت آمیز.
o تدوین برنامه های ارشادی به منظور هدایت آنها از آغاز تا پایان اولین تجربه..
o ایجاد صندوق مخصوص نوآوری و ابداع با هدف تجاری کردن حاصل کار.
6-3 ایجاد تیم ویژه اطلاع رسانی کارآفرینی
هدف اطلاع رسانی ویژه به کارافرینان زن ویا رنان صاحبان کسب و کار در رابطه تأ کید بر نقش آنان در اقتصادکشور ، اشاعه و ترویج کارآفرینی به عنوان فاکتوری مهم در اشتغال زایی و ایجاد فرصتهای شغلی می باشد . لذا موارد زیر از این تیم انتظار می رود:
ایجاد انگیزه کارآفرینی در دختران جوان و? فراهم کردن امکان انجام روش سعی و خطا در یک محیط قابل کنترل مثلا انجام پروژه های آموزشی کسب و کا در مدارس
این تیم می تواند با استفاده از انواع مختلف? امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات و تکنیکهای محاوره ای مأموریت اطلاع رسانی خود را انجام دهد هدف اصلی آموزش بیشتر انجمن های محلی زنان در راستای تقویت دختران جوان کارآفرین است.در این رابطه لوح های فشرده،مبتنی بر وب، اطلاع رسانی اینترنتی ، نشریات الکترونیکی و کفتگوهای تلویزیونی چاره ساز است.
6-4- ایجاد دفتر روابط بین الملل کار آفرینان و خود اشتغالان زن
از آنجا که در بعضی از کشورها روی موضوع توسعه و پشتیبانی کارآفرینی زنان به طرز چشمگیری کار شده است و به بلوغ لازم رسیده اند و آموخته های آنان تجارب خوبی از موفقیت و شکست است. لذا تبادل فرهنگی آموزشی با اینگونه کشورها با محوریت کار افرینی زنان مخصوصآ با مؤسسات مطرح ، اعزام کارآفرینان زن به این کشورها و بر عکس و اتصال کارآفرینان زن کشور به کارآفرینان دیگر کشورها از طریق امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات بهترین عمل در توسعه و رشد کارآفرینی زنان است
6-5 – ایجاد مرکز ملی آموزش کار آفرینان زن
در این رابطه موارد زیر ضروری است:
تعیین تیم آموزشی کارآفرینان زن :? تشکیل یک تیم آموزشی کارآفرینان زن برای نیل به اهداف کارآفرینی بسیار مهم است. جنین تیمی ابتدا از طریق یک برنامه مدون آموزشی با هدف پایه گذاری سیستم ترویج و اشاعه فرهنگ کارآفرینی زنان آموزش لازم را می بینند. اعضای این تیم را مشاوران ، سخنوران ، مربیان و مدیران آموزشی از مؤسسات عمومی و خصوصی تشکیل می دهند. استانداردهای لازم برای اموزش کارآفرینان زن و اشا عه فرهنگ کارآفرینی باید تدوین شود. در این رابطه می توان از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات یاری گرفت و با خبرگان کارآفرینی زنان در سطح بین المللی ارتباط برقرار کرد و در صورت لزوم با دعوت حضوری از آنها کمک گرفت.
تولید برنامه های آموزشی کارآفرینی زنان و بر گزاری? کارگاههای آموزشی و سمینارها : به منظور حصول اطمینان از آگاهی کارآفرینان زن تولید برتامه های آموزشی فراخور حرفه های مختلف، طبقات مختلف و مناطق مختلف امری ضروری است. در این رابطه ابزاری از امکانات فناوری اطلاعات نظیر اینترنت، لوح فشرده مبتنی بر وب و یا معمولی، محیطهای محاوره ای و چند رسانه ای، دانشگاههای مجازی، گروههای مباحثه ای ، یادگیری الکترونیکی نقش اساسی دارند.
پارامتر های مهم در تدوین برنامه های آموزشی:
o طول مدت و زمان آموزش
o انتخاب روش بهینه آموزش ( کلاس درس ، کارگاه ، و...)
o سازگاری شیوه اموزشی با مخاطب ( مثلا آموزش کارآفرینان زن خانگی با کارآفرینان زن تجارت الکترونیکی فرق دارد)
o سازگاری محتوا ی آموزشی با مخاطب . مثلا برای دانش آموزان ابتدایی دختر روی حل مسئله ، خلاقیت و تصمیم گیری تأ کید می شود . در حالیکه برا ی دانش اموزان دختر مقاطع بالا تر روی آشنایی با شرکتهای کوجک و متوسط کسب و کار اصرار می شود و برای دانشجوبان دختر تأکید روی برنامه ریزی کسب وکار و مدیریت شرکتها می باشد.
در نهایت با تدوین برنامه های آموزشی ویژه کارآفرینا ن و خود اشتغالان زن و آموش این برنامه ها از طیق اموزشیاران اهداف زیر دنبال می شود:
تشخیص فرصتها توسط کارآفرینان و خود? اشتغالان زن از صنف های مختلف.
توسعه و رشد ایده سازی در زنان کارافرین و? هدایت منابع در مواجهه با خطرات احتمالی به منظور استفاده بهتر از فرصتها
? ایجاد شغل به تبع شکار فرصتها توسط کار آفرین
اشاعه و ترویج تفکر? خلاق.
6-6 تشکیل شبکه های بین بنگاهی زنان کارآفرین.
چگونه می توان به یک تفکر جمعی(اجماع) کارافرینی زنان رسید ؟ چرا وقتی در مقام مقایسه دو منطقه که از لحاظ تعداد کارآفرینان زن و امکانات وضع تقریبا مشابهی دارند قرار میگیریم یک منطقه را به لحاظ وضعیت کسب و کار بالا تر می بینیم ؟
این بدان دلیل است که یک منطقه با برقراری ارتباط با همفکران از فکر جمعی و به بیان دیگر از اجماع نظر کارآفرینان زن استفاده کرده است و دیگری خیر.لذا برقراری شبکه بین بنگاهی زنان کارآفرین و خود لشتغال با اسفاده از امکانات موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات جزء مهمی از توسعه کارآفرینی زنان و حتی محیطی مناسب برای تبادلات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی کارآفرینان و خود اشتغالان زن می باشد که باعث ترغیب و تشویق و رشد کسب و کار زنان می شود
6-7- اتصال زنان کارآفرین به منابع مالی، بازارها ، ایده ها و مراکز ارشاد کارآفرینی.
به دلایل مشکلات زیر برقراری ارتباطات با منابع مالی و سرمایه ها، بازارها ، ایده ها و مراکز ارشاد در راستای توسعه کارآفرینان ضروری است:
عدم دسترسی به منابع خارجی سرمایه گذای?
عدم دسترسی مناسب به? کارافرینان مجزب ، مربیان و مؤسسات خاص حمایت از پشتیانی کسب و کار زنان.
عدم? شکوفایی ایده ها بدلیل عدم ارتباط با بازار کسب و کار ، مجموعه مدیران کارآزموده وکارآفرینان.
7-تدوین برنامه های اجرایی برای پیاده سازی استراتژیها و راه حلها
روشهای مختلفی برای تدوین برنامه ها و پیاده سازی استراتژیها و راه حلهای ارائه شده به منظور حرکت از وضع موجود به سوی وضع مطلوب وجود دارد . ولی مناسب ترین روش سازگار با مدل، روش یا استراتژی “ ساختار داده ها“ می باشد که به بهترین نحو می توان با استفاده از محتویات بانک اطلاعاتی مواد لازم رای تدوین وپیاده سازی برتامه های اجرایی کارآفرینی و خود اشتغالی زنان بازیابی کرد. به بیان دیگر با تأکیدی که در مرحله 2 مدل شده است فرض بر این است که امکانات و و محتویات بانک اطلاعاتی طراحی شده پاسخگوی همه نیازهای کمیته های برنامه ریزی و اجرایی در گیر می باشد. در این مرحله از مدل طرح جامع پیاده سازی هر یک فعالیتها یا راه حلها ی ارائه شده در مرحله قبل شامل اهداف، حوزه تحت پوشش فعالیت، زمانبندی ، منابع لازم ، فعالیتها ، خطرات احتمالی. معیارها و استانداردهای کیفیت و مقبولیت بر اساس اطلاعات موجود در بانک اطلاعاتی تهیه می شود.
8- ارزیابی ، بازنگری و بهبود مستمر مدل.
ارزیابی ، بازنگری و بهبود فرایند مستمری است که باید همواره برای بررسی عملکرد و تصحیح لازم مدل صورت گیرد.
برخی از دلایل انجام این مرحله عبارتند از :
اشکال زدایی مدل?
تغییرات سریع در فناوری اطلاعات و? ارتباطات.
آشکار شدن ضعف در مراحل قبلی در مفام عمل.?
تغییر در سیاستها? ،اهداف و راهبردهای دولت.
تغییر در الزامات محیطی و قوانین.?
8-1 روش ارزیابی
8-1-1- معیارهای قبول و رد مدل
ارزیابی مدل بر اساس معیارهای زیر صورت می گیرد:
اقناع ضریب اشتغال زایی برنامه ریزی شده زنان? نسبت به مردان (MWP)در دوره مورد نظر .این ضریب با ضریب واقعی(MWR) که بعد از پایان دوره محاسبه می شود مقایسه می شود. برای ضریبی که از مدل به دست می آید در نظر گرفتن وزن w1 برای کارآفرینی و w2 برای خود اشتغالی زایی ضروری است. در حالت بدبینانه با فرض اینکه هر زن خود اشتغال فقط از عهده شغل خود بر می آید و هر زن کارآفرین در راه اندازی یک کسب و کار کوچک 10نفره نقش دارد w1 را 10 و w2 را 1 می گیریم
اقناع ضریب اشتغال زایی برنامه ریزی شده برای زنان نسبت به خود? آنها(WP)در دوره مورد نظر این ضریب با ضریب واقعی(WR) که بعد از پایان دوره محاسبه می شود مقایسه می شود) برای این مورد نیز وزنهای فوق را در نظر می گیریم)
با در نظر گرفتن معیارهای فوق از پیاده سازی و استفاده از آن در دوره مورد نظر(سالانه یا جند سالانه) در منطقه مورد نظر قدمهای زیر برای ارزیابی مدل صورت می گیرد:
استخراج آمار کارآفرینان و خود اشتغالان زن و مرد) از بانک اطلاعاتی? قبل از پیاده سازی . (TME1|TMS1|TWE1|TWS1)
استخراج آمار کارآفرینان و خود? اشتغالان زن و مرد از بانک اطلاعاتی بعد از پیاده سازی و پایان دوره مورد نظر . (TME2|TMS2|TWE2|TWS2)
محاسبه نسبت کارآفرینان و خود اشتغالان زن به? کارآفرینان و خود اشتغالان مرد قبل و بعد از پیاده سازی و پایان دوره مورد نظر.(TWE1/TME1|TWS1/TMS1| TWE2/TME2| TWS2/TMS2)
اعمال وزنهای در نظر? گرفته شده نسبتهای فوق( w1 برای نسبت کار افرینان زن به مرد و w2 برای نسبت خود اشتغالان زن به مرد)
محاسبه ضریب اشتغا ل واقعی زنان نسبت به مردان (MWR)? باجمع روی تفاضل نسبت کارآفرینان و خود اشتغالان زن به کارآفرینان و خود اشتغالان مرد قبل و بعد
از هردوره
محاسبه ضریب اشتغال زنان نسبت به خود زنان (WR)? باجمع روی تفاضل نسبت کارآفرینان زن و خود اشتغالان زن در پایان دوره نسبت به ابتدای دوره
مقایسه ضریب اشتغا ل واقعی زنان نسبت به مردان (MWR) با ضریب? اشتغال برنامه ریزی شده برای این مورد (MWP)
مقایسه ضریب اشتغال واقعی? زنان نسبت زنان(WR) با ضریب اشتغال برنامه ریزی شده برای این مورد(WP)
? بازنگری و اصلاح مدل در صورت منفی بودن نتیجه هر کدام از مقایسه های فوق.
8-1-2- آزمایش مدل از طریق مثال
در ادامه با فرض اینکه بعداز پیاده سازی مدل آمار و ارقام کارآفرینان و خود اشتغالان با استخراج از بانک اطلاعاتی و بعد از هر دوره طبق دو جدول 1و2 می باشد و نیز با فرض اینکه طبق برنامه ضریب اشتغال برنامه ریزی شده نسبت زنان به مردان(MWP) مقدار 1 و ضریب اشتغال برنامه ریزی شده زنان نسبت به خودشان(WP) مساوی 20 باشد براساس این اطلاعات محاسبات به صورت زیر جهت ارزیابی عملکرد مدل انجام می گیرد:
جدول(1) : آمار کارآفرینان و خود اشتغالان در ابتدای 3 دوره
دوره برنامه
PERIOD
مردان خود اشتغال
در ابتدای دوره
(TMS1)
مردان کارآفرین در
دزر ابتدای دوره
(TME1) زنان خود اشتغال
در ابتدای دوره
(TWS1) زنان کارآفرین در
دزر ابتدای دوره
(TWE1)
1 500 150 200 50
2 800 350 300 100
3 1000 500 500 200
جدول(2) : آمار کارآفرینان و خود اشتغالان درپایان2 دوره
دوره برنامه
PERIOD
مردان خود اشتغال
درپایان دوره
(TMS2)
مردان کارآفرین در
درپایان دوره
(TME2) زنان خود اشتغال
درپایان دوره
(TWS2) زنان کارآفرین در
دزر پایان دوره
(TWE2)
1 800 350 300 100
2 1000 500 500 200
8-1-3- بررسی عملکرد مدل در پایان دوره اول
1- ابتدا با استفاده از اطلاعات جدولها MWR(1) یعنی ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به مردان را برای در پایان دوره اول محسبه می کنیم:
MWR(1)=W1{(TWE2/TME2)-(TWE1/TME1)}+W2{(TWS2/TMS2)-(TWS1/TMS1)}
MWR(1)=10{(100/350)-(50/150)}+1 {(300/800)-(200/500)
MWR(1)=-0.451
2- سپس ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به خودشان WR(1) را در پیان همین دوره محاسبه می کنیم:
WR(1)=W1 (TWE2/TWE1)+W2(TWS2/TWS1)
WR(1)=10(100/50)+ 1(300/200)
WR(1)=21.5
3- انگاه ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به مردان-0.451 MWR(1)= را با مقدار برنامه ریزی شده آن یعنی MWP= 1 و ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به خودشان در پایان این دوره یعنی WR(1)= 21.5 را با مقدار برنامه ریزی شده آن یعنی WP= 25 مقایسه می کنیم
4- تفسیر عملکرد : گرچه ضریب اشتغال زایی زنان نسبت به خودشان نسبت به برنامه پیشی گرفته است ولی ضریب اشتغال زایی زنان نسبت به مردان در مقایسه با برنامه منفی است و این بدان معناست که هنوز باید نسبت به چالشهای پیش روی زنان علی الخصوص چالش فناوری اطلاعات و ارتباطات کار شود. ه در مجموع انتظارات برنامه طی دوره اول بر آورده نشده است و مدل د ر پایان دوره اول مدل نیاز به بازنگری دارد.
8-1-4- بررسی عملکرد مدل در پایان دوره دوم
1- ابتدا با استفاده از اطلاعات جدولها MWR(2) یعنی ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به مردان را برای در پایان دوره دوم محاسبه می کنیم:
MWR(2)=W1{(TWE2/TME2)-(TWE1/TME1)}+W2{(TWS2/TMS2)-(TWS1/TMS1)}
MWR(2)=10{(200/500)}-(100/350)+1{(500/1000)-(300/800)}
MWR(2)=1.268
2- سپس ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به خودشان WR(2) را در پیان همین دوره محاسبه
می کنیم:
WR(2)=W1 (TWE2/TWE1)+W2(TWS2/TWS1)
WR(2)=10(200/100)+ 1(500/300)
WR(2)=21.7
3- انگاه ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به مردان1.268 MWR(2)= را با مقدار برنامه ریزی شده آن یعنی MWP= 1 و ضریب اشتغال واقعی زنان نسبت به خودشان در پایان این دوره یعنی WR(2)= 21.7 را با مقدار برنامه ریزی شده آن یعنی WP= 20 مقایسه می کنیم
4- تفسیر عملکرد : با توجه به اینکه هر دوضریب اشتغال واقعی مدل نسبت به ضرایب برنامه ریزی شده پیشی گرفته اند بازنگری در پایان دوره دوم و در مجموع استراتژیهای برنامه موفقیت آمیز بوده است.
9- نتیجه گیری
در هر کشوری سهم کارآفرینی و خود اشتغالی در اشتغال زایی و به تبع آن در توسعه و شکوفایی اقتصاد ملی سهم بسزایی است.
از طرف دیگر تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در افزایش کارآفرینان و خود اشتغالان بسیار حائز اهمیت است.از آنجا که بخش عمده ای از جمعیت هر کشوری را زنان تشکیل می دهند. هر چه بدلایل تبعیض جنسیت این بخش از جمعیت را از فناوری اطلاعات و ارتباطات محروم کنیم به همان نسبت کارآفرینان و خود اشتغالان را از این صنعت مدرن بی بهره گذاشته ایم و بر معضل بیکاری و متعاقب آن معضل فرهنگی افزوده ایم.
با بکارگیری مدلی که ارائه شد می توان با شناسایی امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات در منطقه مورد نظر از یک سو و بررسی وضعیت موجود کسب و کار زنان از سوی دیگر ومتعاقب آن تدوین و پیاده سازی استراتژیهای مناسب از طرف مدیران و نهادهای قانونی پتانسیل خلاقیت و خود اشتغالی زنان را رها و از این منبع راکد ونهفته در راستای شکوفایی اقتصاد ملی سود جست.
از مزایای این مدل پویایی آن است . بدین معنا که با بهنگام سازی مستمر منبع تغذیه مدل یعنی بانک اطلاعاتی ، بازنگری در عملکرد مدل در پایان هر دوره و تغییرات لازم می توان مدل را در راستای نیل به اهداف آن یعنی رشد کسب و کار زنان با تأ کید بر کار آفرینی و خود اشتغالی و استفاده عادلانه و بهینه از امکانات فناوری اطلاعات و اارتباطات بهبود بخشید.
10-منابع
]1[ علی احمدی ،علیرضا ، برنامه ریزی استرتژیک فناوری اطلاعات و ارتباطات، تابستان 1383،تهران
]2[ مؤمنی ، هوشنگ، مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات، چاپ اول ، 1381،تهران
]3[ جعفر نژاد ، احمد ، استراتژی کسب و کار الکترونیک، ماهنامه تدبیر 131، 1382 ، تهران
[4] http://www.witi.org
[5]htpp://www.wittnn.com
[6]http://www.nwbc.gov