hc8meifmdc|2010A6132836|Articlebsfe|tblEssay|text_Essay|0xfbff707c02000000ef01000001000200

خلاصه

در ایــن مطــالــعه مــصــرف انــرژی بــا روش‎هــای خودهمبستگی برداری (VAR: Vector Autoregressive)، همگرایی(Cointegration)  و مدل تصحیح خطا (ECM: Error Correction) در طی دوره (4) 83ـ (1) 1379 برآورد می‎شود. محاسبات نشان می‎دهند که کاربرد روش‎های فوق برای اقتصاد سودمند و مفید می‎باشند. متغیرهای بکار رفته در این مطالعه عبارتند از: مصرف کل انرژی TOTE ، تولید ناخالص داخلی GDP، قیمت نفت‎خام POIL، و شــاخــص ســرمــایه‎گذاری PI. کلــیه متغیــرهای واقعــی (بــه قیمــت ثابت ســال 1361) مــی‎بــاشند. در ادامــه جهــت بــررسی رفتــار پویــای مــدل از روش‎هــای تجــزیـه واریــانس (VDC: Variance Decomposition)، تــوابــع واکــنش ضـربـــه‎ای (IRFs: Impluse Response Functions) و میزان پایداری (PP: Persistence Profile)استفاده شده است. نتایج نشان می‎دهند که کشش درآمدی تقاضای انرژی، کشش قیمت نفت، کشش نسبت سرمایه‎گذاری بلندمدت به ترتیب برابر 221/2، 0312/0ـ و 468/0ـ و در کوتاه مدت به ترتیب برابر 005/0، 00012/0ـ و 0464/0 است که از مقادیر بلندمدت آنها کمتر می‎باشند. همچنین مصرف انرژی از 23/179 میلیون بشکه در (1) 1376 به 66/222 میلیون بشکه در (4) 1383 افــزایش می‎یابد. متوسط نرخ رشد مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی به ترتیب برابر 03/3 و 17/2 درصد می‎باشد و رشد کل مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در طی دوره (4) 83ـ (1) 1379 به ترتیب برابر 23/24 و 23/17 درصد می‎باشد.

واژه‎های کلیدی: تقاضای انرژی، VAR، ECM، ایران

1ـ مقدمه

در طی دوره زمانی (1) 1350ـ (4) 1376 مصرف کل انرژی از 55/23 میلیون بشکه به 29/177 میلیـــون بشکه افزایش یافته است که افزایشی در حدود 623 درصد و نرخ رشد متوسط 93/5 در هر فصل را نشان می‎دهد. روند عمومی ذکر شده در فوق و مصرف انرژی با نوسانات زیادی به خصوص در کوتاه‎مدت همراه بوده است. همچنین استفاده از گاز طبیعی در دهه پنجاه ترکیب مصرف انرژی در ایران را تغییر داده است.

در سال 1376 سهم حاملهای انرژی مورد استفاده به قرار زیر بوده است: انرژی نفتی، گاز طبیعی و زغال‎سنگ به ترتیب برابر 8/54، 6/42 و 9/5 درصد بوده‎اند و پیش‎بینی می‎شود که سهم گاز طبیعی در (4) 1384 به حدود 52 درصد افزایش یابد که این جانشینی بر اثر تغییرات قیمت نفت و استفاده بیشتر از گاز طبیعی خواهد بود.

در این مطالعه با در نظر گرفتن رابطه بلندمدت بین تولید و مصرف انرژی و با استفاده از روش‎هـــای همگرایی و مدل تصحیح خطای برداری تابع تقاضای انرژی در طی دوره (4) 1376ـ (1)1350 تخمین زده می‎شود و نهایتاً تقاضای انرژی تا دوره (4) 1384 پیش‎بینی می‎شود، بخشهای بعدی این مقاله شامل شرح مدل، ساختار الگو، نتایج تجربی و نتیجه‎گیری می‎باشد.