hc8meifmdc|2010A6132836|Articlebsfe|tblEssay|text_Essay|0xfbff8a7c02000000ef01000001000300

سعید کیوانی، مجتبی هراتیان، ملک ارسلان صدری، احمد پسندیده فرد

کمیتة تخصصی انرژی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان

خلاصه

در این مقاله ضمن بررسی کوره 101 پالایشگاه اصفهان که بزرگترین کوره در این واحد صنعتی می‎باشد، پارامترهای مؤثر در میزان هدر رفت انرژی کوره از جمله دمای دودکش، هوای اضافی، دمای بدنة کوره معرفی و مورد بررسی قرار می‎گیرد. همچنین تأثیر تغییر سوخت کوره از مایع به گاز طبیعی بر میزان کاهش مصرف انرژی مورد بحث قرار گرفته است. در مقاله حاضر راهکارهائی نیز برای کاهش اتلاف انرژی نظیر کاهش افت از بدنه، استفاده از پیش گرمایش هوای احتراق و کاهش درصد هوای اضافی مورد مطالعه قرار می‎گیرد. ضمناً در هر مورد برآورد اقتصادی اولیه نیز انجام شده و میزان تقریبی صرفه‎جویی انرژی برحسب تعداد بشکه نفت ارائه می‎گردد.

واژه‎های کلیدی: کوره‎های فرآیند، صرفه‎جویی انرژی، بازیافت انرژی

1ـ مقدمه

کوره‎های فرآیند در صنعت و به خصوص صنایع پالایش نفت و پتروشیمی از اهمیت ویژه‎ای برخوردار هستند. بیشتر کوره‎ها تا حدود دهة 60 میلادی فقط دارای بخش تشعشعی با راندمان در حدود 60ـ50‌ درصد بودند لیکن با افزایش قیمت سوخت روشهایی برای کاهش مصرف انرژی و همچنین افزایش راندمان کوره‎ها ارائه شد و کوره‎های ساخته شده پس از آن عمدتاً با بخش جابجائی ساخته شدند [1، 2، 3 و 4].  با افزایش بیشتر قیمت سوخت و همچنین با شدت گرفتن مقررات زیست محیطی تمهیدات بیشتری برای استفادة هرچه بیشتر از انرژی هدر رفتی صورت گرفت و حتی امروزه با اجرای پروژه‎های بازیافت انرژی بر روی کوره‎ها راندمان آنها تا حد 92% رسیده است [1].

کشور ما نیز گرچه از لحاظ انرژی غنی می‎باشد لیکن به دلیل تجدیدناپذیربودن سوختهای فسیلی و همچنین امکان صدور انرژی بازیافت شده در بازارهای جهانی باید به مسائل بازیافت انرژی در صنایع توجه شود.

صنعت پالایش نفت از صنایع با مصرف بالای انرژی در سطح کشور می‎باشد. از جمله پالایشگاه اصفهان ضمن تصفیه روزانه سیصدهزار بشکه نفت‎خام در حدود 22000 بشکه در روز انرژی مصرف می‎کند، که نیمی از این مقدار در کوره‎های فرآیند با راندمان حدود 70 درصد مصرف می‎شود. به همین منظور بهبود راندمان مربوط به این کوره‎ها ضروری به نظر می‎رسد. لذا جهت بررسی و ارائه راهکارهای کاهش مصرف انرژی در کوره‎های پالایشگاه اصفهان، کورة 101 یعنی پرمصرف‎ترین کوره این واحد صنعتی با (مصرف تقریبی 1600 بشکه نفت در روز) انتخاب شده و روشهای مختلف کاهش مصرف یا بازیافت انرژی بر روی آن مورد بررسی قرار گرفت. روشهائی که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته می‎شود عبارتند از کاهش افت از بدنه، کاهش هوای اضافی از طریق گازسوز کردن کوره و نیز توسط احتراق تحت مکش اجباری، پیش گرمایش هوای احتراق و تولید بخار جهت مصرف واحد.

در هر مورد ضمن ارائه برآورد اقتصادی اولیه، میزان تقریبی صرفه‎جوئی و یا بازیافت انرژی نیز برحسب تعداد بشکه نفت محاسبه شده است.