hc8meifmdc|2010A6132836|Articlebsfe|tblEssay|text_Essay|0xfbffcbbb020000002e17000001000200
مقدمه
انسان بدوی همواره برای حفط حیات خود در نبرد با طبیعت و محیط پیرامون توانسته با عنایت خالق، ملزومات هستی اش را فراهم آورد، با گذر زمان و افزایش جمعیت، حفظ شرایط موجود (تامین معیشت، سلامت، ...) پیچیده تر گردید و انسان در مسیر تلاش جهت تهیه، ساخت ابزارها و فن آوری های مورد نیاز قرار گرفت؛ در روند تمدن بشری همواره اساس تمامی جهش ها و انقلاب های موثر، نیازها و پیچیدگی های جدید حاکم بر حیات بشری بوده است.
به موازات سناریوی فوق عوامل دیگری نیز در جهش های تمدن بشری نقش های بسیار فعالی داشته اند همانند آمال، تخیلات، زیاده خواهی ها، کشور گشائی ها، پژوهش ها، تجارت و بسیاری عوامل دیگر که تعداد قابل توجهی می باشند؛
اما، تحلیل تمامی اوصاف جهش های پیشین عبرت آموز و بینش پرور، محفوظ، آیا روند چند سده اخیر نیز چنین بوده؟ در چند سده اخیر تفاوت های چندی را شاهد بوده ایم و ارکان رشد بسیاری از جوامع توسعه یافته را می توان بر مبنای تزاید نیازها و طلب آسایش و رفاه بیشتر دانست. این مسئله باعث گشته که کشورهای پیشگام همواره برای تحقق آرمان های خود و پدید آوردن شرایط مطلوب ملی از چنگ اندازی و استفاده ابزاری از تمامی منابع مشهود و نامشهود کشورهای خاموش دریغ ننمایند و همواره حضور خود را در خارج از مرزهای ملی شان با سیاست هائی برای دیگران مشروع جلوه نمایند (پدیده امپرالیسم)؛ نتیجه در قیاس با پیشگامان چیزی جز سکون، عدم خلاقیت و عدم بهره مندی از رشد اجتماعی (زیر بنای تمامی توسعه ها)، فساد اجتماعی و ده ها ارمغان این چنینی برای کشورهای خاموش نخواهد بود و تا به حال نیز نبوده است.
بدینسان با بررسی و مشاهده روند های موجود دنیای امروز، ضرورت اتخاذ نگاه و رویکردی متفاوت به "عملیات توسعه" نسبت به نگاه سنتی (که به دلیل وجود پدیده امپریالیسم نوین و سایر پدیده های نوین، دیگر کارساز نخواهد بود) یک الزام زیربنائی می باشد. امروزه دیگر کشورها نمی توانند و عقلائی تر آن نباید برای رسیدن به جایگاه کشوری توسعه یافته منتظر اتفاقات و رویدادها باشند، بلکه می بایست با شناخت عمیق مفهوم توسعه و مهم تر از آن توسعه پایدار خود در شروع و اجرای این فراگرد داوطلبانه پیشگام شوند.
در این مقاله سعی کرده ایم فراگرد توسعه و چگونگی پایدار ساختن آن را تحلیل و مدل های مفیدی در راستای تحقق این مهم از ابعاد زیرساختی آن همانند اجتماعی، اقتصادی، سیاسی ارائه دهیم (پیرامون چگونگی اجرای مولفه فرهنگی در مقاله ای دیگر به شرح مبسوط نشسته ایم). امید است اجماع متخصصان، پژوهشگران و رهبران جاری ایران نیز بتواند فراهم آورنده زیرساخت مسیر صحیح گذار به سوی چشم انداز ترسیمی ایرانی توسعه یافته در دهه های آتی باشد.