“ نقش و وظائف کمیته حسابرسی در حاکمیت شرکتی “

چکیده

کمیته حسابرسی بخش جداناپذیر از حاکمیت شرکتی (راهبری شرکت) محسوب میشود. حاکمیت شرکتی مکانیزمی برای هدایت و نظارت بر فعالیت شرکت در جهت اهداف آن از جمله خلق ارزش برای سهامداران محسوب میشود . مشارکت کنندگان در مکانیزم حاکمیت شرکتی شامل هیات مدیره ، کمیته حسابرسی ، مدیریت ارشد ، حسابرسان داخلی ، حسابرسان خارجی و ارگانهای نظارتی نظیر بورس اوراق بهادار میباشند .

کمیته حسابرسی متشکل از اعضای غیراجرائی و مستقل هیات مدیره است . کمیته حسابرسی مسئولیت
نظارت بر فرایند گزارشگری مالی ، ارزیابی فرایندهای مربوط به ریسک و کنترل داخلی ، ارزیابی فرایند حسابرسی
( داخلی و خارجی ) و اطمینان از رعایت قوانین و مقررات شرکت را بعهده دارد .

طی دو دهه اخیرمتون وگزارشهای بسیاری دررابطه با ضرورت و وظائف کمیته حسابرسی در چارچوب حاکمیت شرکتی منتشرگردیده است . از آن جمله ، در آمریکا گزارش کمیسیون تردوی درسال1987، گزارش کمیته روبان آبی درسال1999، قانون ساربینزاکسلی درسال 2002 و در انگلستان گزارش کدبــوری در سال 1992 ، گزارشهای هیکس، اسمیت و قانون ترکیبی حاکمیت شرکتی در سال 2003 و در ایران نخستین ویرایش آئین نامه حاکمیت شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در آذرماه 1383 انتشار یافت . کلیه متون فوق بر اهمیت و اثربخشی کمیته حسابرسی بعنوان جزیی مهم از حاکمیت شرکتی تاکید دارد .

کمیته حسابرسی کانال مناسب جریان اطلاعات مالی با هیات مدیره برقرار میسازد و از طریق کاهش “ عدم تقارن اطلاعاتی “ بین هیات مدیره و مدیریت اجرایی ، احتمال وقوع تقلبات صورتهای مالی را کاهش میدهد . ضمن اینکه این کمیته بعنوان یک رابط بین مدیریت و حسابرسان مستقل و با ایجاد ارتباطات مناسب با حسابرسان مستقل و داخلی ،‌ استقلال حسابرسان و نقش نظارتی و پاسخگویی حاکمیت شرکتی را ارتقاء می بخشد و نقش اساسی در کاهش ریسک و بهبود و کارآیی بازار سرمایه دارد .

1)      مقدمه :

کمیته حسابرسی (1) بخش جداناپذیر از حاکمیت شرکتی (راهبری شرکت) (2) محسوب میشود. حاکمیت شرکتی مکانیزمی برای هدایت و نظارت بر فعالیت شرکت در جهت اهداف آن از جمله خلق ارزش برای سهامداران محسوب میشود . مشارکت کنندگان در مکانیزم حاکمیت شرکتی شامل هیات مدیره ، کمیته حسابرسی ، مدیریت ارشد ، حسابرسان داخلی ، حسابرسان خارجی و ارگانهای نظارتی نظیر بورس اوراق بهادار میباشند .

کمیته حسابرسی متشکل از اعضای غیراجرائی و مستقل هیات مدیره است . کمیته حسابرسی مسئولیت
نظارت بر فرایند گزارشگری مالی ، ارزیابی فرایندهای مربوط به ریسک و کنترل داخلی ، ارزیابی فرایند حسابرسی
( داخلی و خارجی ) و اطمینان از رعایت قوانین و مقررات شرکت را بعهده دارد .

طی دو دهه اخیرمتون وگزارشهای بسیاری دررابطه با ضرورت و وظائف کمیته حسابرسی در چارچوب حاکمیت شرکتی منتشرگردیده است . از آن جمله ، در آمریکا گزارش کمیسیون تردوی(3)درسال1987، گزارش کمیته روبان آبی(4) درسال1999، قانون ساربینزاکسلی(5)درسال 2002 و در انگلستان گزارش کدبــوری (6) در سال 1992 ، گزارشهای هیکس ، اسمیت و قانون ترکیبی حاکمیت شرکتی (7) در سال 2003 و در ایران نخستین ویرایش
آئین نامه حاکمیت شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در آذرماه 1383 انتشار یافت . کلیه متون فوق بر اهمیت و اثربخشی کمیته حسابرسی بعنوان جزیی مهم از حاکمیت شرکتی تاکید دارد .

کمیته حسابرسی کانال مناسب جریان اطلاعات مالی با هیات مدیره برقرار میسازد و از طریق کاهش “ عدم تقارن اطلاعاتی “ بین هیات مدیره و مدیریت اجرایی ، احتمال وقوع تقلبات صورتهای مالی را کاهش میدهد . ضمن اینکه این کمیته بعنوان یک رابط بین مدیریت و حسابرسان مستقل و با ایجاد ارتباطات مناسب با حسابرسان مستقل و داخلی ،‌ استقلال حسابرسان و نقش نظارتی و پاسخگویی حاکمیت شرکتی را ارتقاء می بخشد و نقش اساسی در کاهش ریسک و بهبود کارایی بازار سرمایه دارد .