نویسنده : عباسعلی وفایی- علی رشیدی‌پور- محمود منطقی- علی جلال- عباسعلی طاهریان- حسین میلادی گرجی- مرتضی جراحی
hc8meifmdc|2010A6132836|Articlebsfe|tblEssay|text_Essay|0xfbff69c002000000df1a000001000400
سابقه و هدف: شواهد زیادی نشان می‌دهد که دو نیمکره مغز نقش متفاوتی در ذخیره حافظه هیجانی دارند. هدف این مطالعه بررسی نقش‌هسته اکومبنس به صورت دو طرفه و یک طرفه (طرف راست و چپ) مغز بر به خاطرآوری اطلاعات حافظه تازه آموخته شده در مدل یادگیری‌احترازی غیر فعال می‌باشد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش تجربی بوده و در طی آن از 70 سر موش صحرایی نر آلبینو از نژاد ویستاربا وزن 220 تا 250 گرم استفاده شد .ابتدا به صورت دو طرفه روی هسته اکومبنس کانول راهنما گذاشته‌شد و یک هفته بعد، موش در دستگاه احترازی غیرفعال آموزش داده شد (1 میلی آمپر شوک DC، برای مدت 3 ثانیه ) 2و 4و 6 روز بعد (یک ساعت قبل از ارزیابی به خاطرآوری اطلاعات) به منظور غیرفعال سازی نواحی مزبور تترودوتوکسین (5 نانوگرم در 1میکرولیتر به ازای هر طرف) به صورت دو طرفه و یک طرفه داخل هسته‌های فوق تزریق شد. 48 ساعت بعد آزمون به خاطرآوری انجام شد که در طی آن مدت زمانی که طول می کشید تا حیوان وارد محفظه تاریک دستگاه شود و مدت زمانی ک در محفظه تاریک‌باقی می ماند (در طی 10 دقیقه آزمون) یادداشت شد وبه عنوان معیار میزان حافظه در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که غیرفعال‌سازی هسته اکومبنس به طوردو طرفه وتنهاطرف راست 2 و4 روز بعد از آموزش، به خاطرآوری اطلاعات تازه آموخته شده را مختل می‌کند (01/0p<). درحالی که غیرفعال سازی هسته اکومبنس طرف چپ هسته و همچنین 6 روز بعد از آموزش اثر معنی‌داری بر ذخیره حافظه هیجانی نداشت.
نتیجه‌گیری : یافته‌های فوق نشان‌می‌دهدکه هسته اکومبنس نقش مهمی در به خاطرآوری اطلاعات تازه آموخته شده دارد و ضمناً هسته اکومبنس طرف راست نقش‌بسیار مهم‌تری نسبت به طرف چپ دارد.
واژه‌های کلیدی: تترودوتوکسین، هسته اکومبنس، حافظه، یادگیری احترازی غیر فعال ، غیر فعال سازی
شواهد قبلی نشان داده‌اند که حوادث هیجانی بر تعدیل یادگیری و حافظه بسیار تاثیر گذار بوده و اثرات آنها به خوبی حفظ‌می‌شود ]12،11،1 [. همچنین مطالعات قبلی نشان داده اند که ساختارهای گوناگونی درمغز در تعدیل اطلاعات تازه آموخته شده هیجانی دخالت دارند ]15،9،6 [و اکومبنس هم یک‌ساختار مهم مغزی است که نقش مهمی در ذخیره حافظه مربوط به رویدادهای‌هیجانی برعهده دارد ] 3[.
از طرفی شواهد زیادی نشان می‌دهند که غیرفعال سازی برگشت‌پذیر ساختارهای‌فوق توسط تترودوتوکسین سبب اختلال در تثبیت حافظه در مدل‌های یادگیری‌احترازی غیر فعال و ماز آبی موریس می‌شود ]3 [. مطالعات قبلی در آزمایشگاه ما نشان داد که غیرفعال سازی برگشت‌پذیر هسته‌اکومبنس توسط تترودوتوکسین سبب اختلال در تثبیت حافظه در مدل یادگیری‌احترازی غیر فعال‌می‌شود ]3 [. این یافته‌ها همراه با اثبات حضور سیستم‌های نروترانسمیتری مهم از قبیل‌دوپامینرژیک، گلوتامینرژیک، آدرنرژیک و کولینرزژیک که نقش اساسی درفرایند یادگیری و حافظه دارند، بود] 11،3 .[ در ناحیه هسته اکومبنس مؤید این موضوع‌می‌باشند که احتمالا اکومبنس هم می‌تواند در تعدیل ذخیره حافظه و به خاطرآوری‌آن، متأثر از رویدادهای هیجانی نقش مهمی بازی کنند[3]. مطالعات نشان‌می‌دهند که دو نیمکره مغز نقش متفاوتی در ذخیره حافظه و هیجان بازی‌می‌کنند [8،7،9]. تفاوت‌های قابل ملاحظه در خلق و خوی به دنبال سکته یک طرفه، آسیب یک طرفه مغز و غیرفعال سازی موقتی طرف چپ یا راست مغز بیانگر نقش‌متفاوت دو نیمکره در رفتارهای مختلف است]6 [. به طور کلی، آسیب نیمکره چپ یا فعال شدن نیمکره راست منجر به افزایش بیان هیجان منفی، در حالی که آسیب نیمکره‌راست یا فعال شدن نیمکره چپ منجر به اثرات مثبت می‌شود]5[ و دیده شده که احتمالا نیمکره راست به‌طور اختصاصی در ذخیره و فعال‌سازی حافظه هیجانی نقش دارد. مطالعه دیگری نشان داد که تخریب طرف راست مغز موجب اختلال در حافظه و به‌خاطر آوری داستان‌های یادگرفته قبلی شد و وقتی نیمکره راست سالم است ذخیره‌حافظه به طور معنی داری بهتر صورت می‌گیرد. البته در انسان عملکرد یک‌طرفه مغز درخصوص اثرات حافظه هیجانی به میزان کمتری ارزیابی شده است.
به علاوه نتایج مطالعات قبلی در آزمایشگاه ما نشان داد برخی هسته‌های مغزی درطرف راست و چپ نقش متفاوتی در یادگیری و حافظه دارند و در این خصوص غیرفعال سازی هسته قاعده‌ای جانبی طرف راست‌آمیگدال موجب اختلال در بخاطر آوری حافظه‌فضایی در مدل یادگیری احترازی مکانی شد و این اثر در مورد غیر فعال سازی طرف‌چپ یا هسته مرکزی دیده نشد[2]. اخیراً نشان داده شده است که غیر فعال سازی موقتی آمیگدال راست با لیدوکائین قبل ازآزمون به‌خاطرآوری، بیان حافظه مربوط به حوادث هیجانی را مختل می‌کند ولی‌غیرفعال سازی آمیگدال چپ اثر قابل توجهی ندارد]7،6[، این یافته نشان می‌دهد که‌برخی هسته‌های مغزی از جمله آمیگدال چپ و راست نقش متفاوتی در بیان حافظه‌مربوط به حوادث هیجانی دارند]2 [.
دریافت مقاله از لینک ذیل ...