تکنیک کنترل و تولید بدون عیب ( ZQC )

امروزه تقریباً در تمامی شرکتها و کارخانجات واحدی به نام واحد کنترل کیفیت یا QC وجود دارد . وظیفه این واحدها بازرسی نهایی محصول و یا بازرسی محصولات نیمه ساخته در حین تولید است . برخی از آنها نیز از طریق کنترل آماری فرایند (SPC) سعی در کنترل کیفیت محصولات خود دارند ولی متاسفانه کمتر شرکتی (بخصوص در ایران) به فکر اصلاح فرایندها به گونه ای است که اساساً محصول معیوبی در آن تولید نشود .

 ZQC( Zero Quality Control )

هدف ZQC تولید محصولاتی با خرابی صفر است .

چرا خرابی صفر !؟

1- نگهداشتن رضایت و وفاداری مشتری است .

2- یک خرابی در محصولات یک شرکت می تواند ضرر مالی فراوانی به آن شرکت بزند . به فرض شما از شرکت X  ، یک تلویزیون خرید کرده اید و خراب باشد شما نه تنها تلویزیون را با یک تلویزیون شرکت دیگر تعویض می کنید بلکه برای خرید دیگر محصولات آن شرکت رغبت کمتری خواهید داشت و این موضوع را به آشنایان و دوستان منتقل می کنید در واقع از آن شرکت به بدی یاد می کنید .

3- یک خرابی مستلزم هزینه است .

4- محصولات بدون عیب ، یک پارامتر کلیدی رقابت است .

5- جلوگیری از صرف هزینه هایی چون ضایعات محصول ، دوباره کاریهاو توقف خط تولید است .

چهار عنصر ZQC

1-      عنصر اول بازرسی منشائی ، فیدبک سریعی را ایجاد می کند قبل از اینکه فرایند به اتمام برسد مانع از اشتباهات به خرابیها تبدیل شود .

2-      عنصر دوم این سیستم بازرسی 100% است .به زبان دیگر بازرسی منشائی بر روی تک تک محصولات انجام می شود . و یک نمونه گیری آماری نیست .

3-      فیدبک سریع در این سیستم باعث رفع عیب با سرعت ، که محصولات معیوبی تولید نشود .

4-      استفاده از پوکا- یوکه ، به جای اعتماد بر افراد که ممکن است اشتباهاتی را نادیده بگیرند از ابزار پوکا- یوکه ( سنسورها ) که بر روی ماشینها نصب می شود استفاده می شود .

سیستم های پوکا – یوکه

به سه عمده گروه تقسیم می شوند:

گروه اول : سنسورهای تماس فیزیکی (لمس فیزیکی محصول)

گروه دوم : سنسورهای انرژی (در هنگام خطا به جای تماس فیزیکی از انرژی استفاده می شود سنسورهای ناحیه ای و فاصله ای و ....)

گروه سوم :سنسورهای ابزار کنترل کننده تغییرات شرایط فیزیکی ( فشار ، دما ، ترمومترها و ترمیستورها و...)

لازم نیست از ابزارات گران قیمت در این سیستم استفاده کنید خیلی از این ابزارات را میتوان با اپراتورها و مونتاژکارها و کسانی که خط تولید را می شناسند به سادگی تهیه کرد.

این مطالب در حد آشنایی با این سیستم است برای اطلاعات بیشتر به منابع زیر رجوع کنید امیدوارم مطالب مفیدی برای شما دوستان باشد .

منابع : کتاب دکتر شینگو  با نام ZQC بازرسی منشائی و سیستم های پوکا-یوکه

تکنیک کنترل و تولید بدون عیب ( سازمان توسعه بهروری آمریکا ) ترجمه مهندس بهنام فرقانی